De pagina Welcome to Nijmegen draaide vanaf dag 1 van de bekendmaking van de komst van noodopvang Heumensoord op volle toeren. De organisaties werkzaam op en rondom de opvang konden meeliften op het enorme bereik van met name de pagina Welcome to Nijmegen als het ging om het werven van vrijwilligers of goederen. Vanaf de eerste dag van de opening van Heumensoord ontstond het online platformRefugees in Netherlands Nijmegen, maar direct daarna bleek ook een aparte vrijwilligersgroep en website zeer nodig. Al snel bleek dat vele Nijmegenaren vrijwilligerswerk wilden verrichten of iets wilden betekenen, maar niet altijd via de gebaande paden: officieel via STIP, Rode Kruis en dergelijke. Men zag de gaten die vielen tussen de officiële organisaties en hun taakstellingen en velen bleken op een moderne en sociale manier genegen contact te leggen met de tijdelijke bewoners op Heumensoord. Zij voelden zich vaak geen vrijwilligers, want raakten ook vaak onderling bevriend.
STIP, maar ook het Rode Kruis, Vluchtelingenwerk Oost-Nederland, GGD, en het landelijke Rode Kruis vroegen of ze gebruik konden maken van het bereik van de pagina Welcometo Nijmegen of de groep Refugees in Netherlands Nijmegen voor hun doelen: kledinginzameling, informatie verspreiden, vrijwilligers of personeel werven. Ook kleinere initiatieven en grotere organisaties zoals Welcome diner, Stichting Gast en de Radboud Universiteit vroegen via ons geregeld om Nijmegenaren of gasten op Heumensoord te bereiken. Zowel on- als offline.
Netwerk bouwen
Al snel werden Hendrik-Jan Derksen, Marinka Dohmen en Younes Younes van alle kanten bevraagd en droegen ze gevraagd maar meestal ongevraagd bij aan het kenbaar maken van de behoefte en positie van de gasten én Nijmegenaren en spendeerden veel van hun tijd aan het bevredigen van de steeds veranderende informatiebehoefte en het bieden en aanjagen van hulp bij kleine problemen (individuele zaken) zoals kleding of telefoonreparaties, en het motiveren en stimuleren van het leggen van contact met Nederlanders om integratie te starten en bevorderen. Het zorgde voor het opbouwen van een sociaal en ookprofessioneel netwerk rondom nieuwkomers waarvoor geen instantie in het leven was geroepen, vooral niet voor de noodopvang.Veel bewoners ervoeren het als essentieel pluspunt en waardevolle tijdsbesteding tijdens hun verblijf.Ook Nijmegenaren die deze contacten aangingen met elkaar, en met nieuwkomers, zagen het als een meerwaarde.
“Thankyousomuch, your site made thisstaybearable! I didn’t feel like a refugeeduringmyvisits at Dutch people’shouses. Without youreffortthiswouldn’t have happenedand life in the camp would have been unbearable!
Vertrouwenspersoon
De groep werd strikt geleid door de admins (groepsmanagers), en zij hielden de groepen en pagina’s continu in de gaten: geen religie, geen politiek, geen foute informatie verspreiden en spanningen onderzoeken, en ze gingen de dialoog aan. Bovendien fungeerden ze naarmate de tijd vorderde meer en meer als vertrouwenspersoon. Ze kregen zo zicht op de organisaties en problemen, informatiebehoefte en uitdagingen. Deze informatie was echter vaak zeer moeilijk vindbaar, ook nationale informatie, en niet beschreven op een doelgroepgerichte manier zodat de informatie goed aankwam. Om goed te kunnen verwijzen op vaak gestelde vragen, stelden ze benodigde informatie beschikbaar op de site welcometonijmegen.wordpress.com: voor zowel gasten als Nijmegenaren die wilden helpen.
Er zijn minstens 3000 persoonlijke vragen beantwoord in persoonlijke berichten en ontelbaar veel vragen beantwoord op de groep zelf. FAQ-informatie stond op de website. We stuurden mensen door naar organisaties indien nodig. Ook zijn er vele kleine en grotere initiatieven aangejaagd, gekoppeld en geadviseerd … Altijd met in het achterhoofd de meerwaarde en veiligheid voor de mensen waarom het ging: omwonenden, vluchtelingen, organisaties, vrijwilligers, burgers. Nu na sluiting van Heumensoord gaat dit vrolijk door: nog steeds weten vluchtelingen, AZC-bewoners, statushouders en Nijmegenaren ons te vinden. Ook landelijk wordt ons advies vaak gewaardeerd en werken we aan de ontwikkeling van niet-lokale groepen.
Nader onderzoek naar de ‘integration gap’ van huidige nieuwkomers is nodig
Als het gaat om de achtergrond van statushouders, of gasten, gaat Yalla Foundation uit van een integration gap: er zit namelijk een groot verschil in wat wij als Nederlanders verwachten en van een geïntegreerde statushouder (t.a.v. van onderwerpen waarover we ons zorgen maken) en mogelijkheden in de praktijk vs zijn eigen achtergrond, mogelijkheden en wensen ten aanzien van zijn eigen integratie. Religie en achtergrond spelen hierbij een grote rol.
Omdat ons dit opviel tijdens de Heumensoordperiode zijn we een wetenschappelijk onderzoek gestart, uitgaande van cultuurverschillen, in samenwerking met de Radboud Universiteit (sectie Antropologie en Sociologie). Door tijdgebrek is de voorbereiding van dit onderzoek stil komen te liggen rond maart, toen ook duidelijk werd dat de noodopvang eerder zou gaan sluiten. Toch zijn we van mening dat inzicht in de wensen , mogelijkheden, uitgangspunten en achtergrond van nieuwkomers essentieel is om een reële blik vanuit Nederlanders te ontwikkelen en de juiste insteek te overzien m.b.t. stimulans van integratie en participatie.
Aansluiting op lokale uitgangsnotitie
Het raadsvoorstel ‘Nijmeegse aanpak verhoogde instroom vluchtelingen 2016/2017’ is aangenomen in de gemeenteraad. De stad Nijmegen wil een stap naar voren zetten en een sociale en gastvrije stad zijn voor nieuwkomers (statushouders) in al dan niet tijdelijke woonvoorzieningen en eventuele toekomstige nieuwe tijdelijke gasten in de (nood)opvang of AZC. We denken dat we met onze plannen, naast de bijdrage aan het bevorderen van sociale cohesie en participatie en integratiekansen, een continue innovatieve bijdrage kunnen leveren aan de doelstellingen in de uitgangsnotitie, en zouden dan ook graag als partner gezien worden op bij de volgende fases/doelgroepen:
- Asielzoekers in de noodopvang en/of crisisopvang
- Asielzoekers die tijdens de procedure of met status in AZC of die zich in Nijmegen wonen met een zelfzorgarrangement ( ZZA-regeling)
- Statushouders
Aan welke doelen in de uitgangsnotitie (direct daaruit gekopieerd) kunnen we in meer of mindere mate bijdragen?
- Creëren en behouden van draagvlak rondom opvanglocaties
- Communicatie in de wijk(en)
- Leefbaarheid en veiligheid in de wijk bevorderen
- Stimuleren van burgerinitiatief
- Integratie start in de opvanglocatie / snelle start inburgering
- Gemengde bewoning huisvestingslocaties bevorderen (communicatie)
- Bevordering van integratie
- Parallelle aanpak inburgering stimuleren
- Samenwerking partners bevorderen
- Inzicht in de onderwijs- en achtergrondinformatie van vergunninghouders
- Stimuleren van burgerinitiatief rondom geclusterd wonen
- Gebruikmaken van bestaande voorzieningen (toeleiding)
Aansluiting op wetenschappelijk onderzoek en nationaal beleid
Belang sociaal netwerk
‘De aanwezigheid van een sociaal netwerk vormt een cruciale factor voor het (herstel van) psychisch welbevinden van mensen met geweldservaringen. Naarmate dit netwerk meer aanwezig is en de vluchteling meer sociale steun kan krijgen, zal hij minder snel psychische klachten ontwikkelen of hiervan herstellen. Een tweede beschermende factor is de manier van coping. Het actief aangaan van contacten en opzoeken van activiteiten zorgt ervoor dat de vluchteling weer controle over zijn eigen leven terugkrijgt en meer vertrouwen heeft in zichzelf en de toekomst.’